Teoria genowa

Gdy tylko stwierdzono, że nowe organizmy powstają w wyniku połączenia się jaja z plemnikiem, powstał problem, w jaki sposób te znikome cząstki żywej materii przekazują potomstwu cechy organizmów rodzicielskich. Spośród wielu teorii usiłujących wyjaśnić to zagadnienie należy wspomnieć teorię pangenetyczną Karola Darwina. Głosiła ona, iż każda tkanka czy też każdy organ wydziela pewnego rodzaju cząstki wzorcowe, czyli ?pangeny”, które wchodzą w skład komórki jajowej lub plemnika i w ten sposób są przekazywane organizmom potomnym, u których określają one kierunek rozwoju, powodując powstawanie kopii tych organów, z których pochodzą. W. E. Castle ij. C. Philips w roku 1909 zademonstrowali w sposób przekonujący, że komórki płciowe rzeczywiście nie podlegają wpływowi komórek somatycznych. Usunęli oni jajniki białej (albinotycznej) śwince morskiej i przeszczepili na ich miejsce jajniki czarnej świnki morskiej. Zwierzę to skojarzone następnie z samcem albinotycznym wydało wyłącznie czarno umaszczone potomstwo. Uogólnienia dotyczące mechanizmu dziedziczenia należą do najściślejszych i w największym stopniu ilościowych teorii biologicznych. Pozwalają przewidywać, jakie jest prawdopodobieństwo, że potomstwo dwu określonych osobników rodzicielskich będzie posiadało taką lub inną szczególną cechę. Uogólnienia te noszą nazwę praw Mendla od nazwiska czeskiego zakonnika Grzegorza Mendla, który sformułował je po raz pierwszy w roku 1866 na podstawie swoich metodycznych doświadczeń nad krzyżowaniem odmian grochu. Znaczenie ich doceniono dopiero w roku 1900, kiedy zostały one ponownie odkryte, niezależnie przez trzech różnych badaczy: Corrensa, de Yriesa i Tschermaka.